ساختار تشكيلاتی مدرسه هوشمند

1)کارگروه های راهبردي فناوري اطلاعات و ارتباطات وزارت

2)دبيرخانه و ستاد راهبري هوشمند‌سازي مدارس كشور در مركز آمار و فناوري اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش

3)کار گروه‌هاي راهبري فناوري اطلاعات و ارتباطات در سطح استان

4)کار گروه‌هاي راهبري فناوري اطلاعات و ارتباطات شهرستان/ ناحیه و منطقه

5)كارشناس هوشمند‌سازی مدارس در ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها،

6)كارشناس هوشمند سازی مدارس در ادارات کل آموزش و پرورش ادارات آموزش و پرورش نواحی /  مناطق ( به منظور پيگيري و نظارت برطرح  هوشمند سازی مدارس )

7)مدير واحد آموزشي توانمند در حوزه مدیریت و با تجربه و موفّق در بکارگیری فناوری اطلاعات

8)معاون فناوري اطلاعات مدارس و مجتمع‌هايي كه در طرح هوشمند‌سازی مدارس قرارگرفته اند. (جهت راهبري عملياتي طرح هوشمند‌سازی در سطح مدرسه و مجتمع ها)

9)معلمان توانمند در اداره كلاس‌ها با رويكرد فناوري اطلاعات و ارتباطات

10)كادر اجرايي توانمند در بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات

مولفه های مدرسه هوشمند

مدرسه هوشمند براساس مدل مفهومي شامل مولفه هاي اصلي زير است:

1)زير ساخت توسعه يافته فناوري اطلاعات

2)محيط يادددهي و يادگيري مبتني بر محتواي چندرسانه‌اي

3)مدیریت مدرسه توسط سیستم یکپارچه‌ی رایانه

4)توانمندسازي معلمان در حوزه فناوری اطلاعات  

۵)برقراري ارتباط یکپارچه رايانه‌اي با مدارس ديگر

مدرسه هوشمند

مدرسه ای است که درآن روند اجرای کلیه فرآیندها اعم از مديريت، نظارت، كنترل، یاددهی – یادگیری، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مباني توسعه آنها، مبتنی بر فاوا ( فناوری اطلاعات و ارتباطات) و در جهت بهبود نظام آموزشی و تربيتیِ پژوهش محور طراحي شده است.

چشم انداز

با استعانت از حديث شريف نبوي، به نهادينه‌كردن يادگيري مستمر در طول زندگي پرداخته و با ارتقای مدرسه‌ي هوشمند به عنوان يك سازمان آموزشي و پرورشی پيشرو، اين سازمان به قطب آموزش عمومي جامعه تبديل خواهد شد. (آموزش براي همه‌ي افراد جامعه، در هر زمان و مكان و به فراخور نيازمندي ايشان) و با تقويت و پشتيباني مقوله‌ي دانش‌آموز پژوهش‌محور و افزايش ارتباط مؤثّر و چند جانبه بين "معلم و شاگرد با مدرسه" و "مدرسه با جامعه"؛ مدرسه را به كانوني پويا، مشتاق و قوي براي پرورش نيروي انساني خلّاق و متفكّر كه قابليت زندگي در عصر اطلاعات را دارد، تبديل مي‌كند. در چنين فضايي، دانش‌آموزان به دنبال كسب نظريه‌ها و پژوهش در آن‌ها و توليد علم هستند و شكلي از اجتماعي‌شدن را تجربه مي‌كنند. اين تجربه مي‌تواند زمينه ساز توانمندي دانش‌آموزان در سطح جهان با برخورداری از مربيان و مديران مومن، آراسته به فضائل تعالي جو و تحول آفرين، آينده‌نگر، متعهد و حق شناس گردد.

نقشه جامع علمی کشور

در اين سند توسعه نظام آموزش الكترونيك و زير ساخت‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در حوزه آموزش عالي و آموزش و پرورش و تربيت و توانمندسازي دانش‌آموزان در شئون ديني، خانوادگي، اجتماعي، زيستي و بدنی، هنري، حرفه اي، علمي و فناوري براي ورود به عرصه‌هاي مختلف زندگي و جامعه و پرهيز از جهت‌گيري محض دوره آموزش عمومي به سمت آموزش عالي مي باشد. و با رصد دائمي شرايط محيطي به منظور پاسخ‌گويي پيوسته و پوياي آموزش و پرورش به نيازهاي حال و آينده جامعه  مي‌باشد. در محتوای متن سند نقشه جامع علمی کشور مواردی مرتبط با نظام آموزش و پرورش داریم که در ذيل آمده است:

*از 8 هدف كلان نظام علم و فناوري كشور: 3 هدف مرتبط با آموزش و پرورش

*از 9 هدف بخشي نظام علم و فناوري و نوآوري كشور: 3 هدف مرتبط با آموزش و پرورش

*از 13 راهبرد كلان توسعه علم و فناوري در كشور: 9 راهبرد مرتبط با آموزش و پرورش

*از 73 راهبرد ملي متناسب با راهبردهاي كلان توسعه علم و فناوري در كشور: 21 راهبرد ملي مربوط به آموزش و پرورش

*از 221 اقدام ملي متناسب با راهبرد هاي ملي توسعه علم و فناوري در كشور:  57 اقدام ملي مرتبط با آموزش و پرورش

سند تحول بنيادين آموزش و پرورش

ارتقاي كيفيت فرآيند تعليم وتربيت با تكيه بر استفاده هوشمندانه از فناوري‌هاي نوين (3،2،1،7)

راهكار 1/17- توسعه ضريب نفوذ شبكه ملي اطلاعات وارتباطات (اينترانت) در مدارس با اولويت پركردن شكاف ديجيتالي بين مناطق آموزشي و ايجاد ساز وكار مناسب براي بهره‌برداري بهينه و هوشمندانه توسط مربيان ودانش‌آموزان در چارچوب نظام معيار اسلامي.

راهكار 2/17- توليد و بكار گيري محتوا ي الكترونيكي متناسب با نياز دانش‌آموزان و مدارس با مشاركت بخش دولتي و غيردولتي و الكترونيكي كردن محتواي كتاب‌هاي درسي بر اساس برنامه درسي ملي (با تاكيد بر استفاده از ظرفيت چند رسانه‌اي) تا پايان برنامه پنجم توسعه كشور.

راهكار 3/17- اصلاح و به روز آوري روش‌هاي تعليم و تربيت با تاكيد بر روش‌هاي فعال، گروهي و خلاق با توجه به نقش الگويي معلمان

راهكار 4/17- گسترش بهره برداري از ظرفيت آموزش‌هاي غير حضوري و مجازي در برنامه‌هاي آموزشي و تربيتي ويژه معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌هاي ايراني در خارج از كشور بر اساس نظام معيار اسلامي و با رعايت اصول تربيتي از طريق شبكه ملي اطلاعات وارتباطات.

برنامه پنجم توسعه

دربرنامه پنجم توسعه،دولت موظف است تا پايان برنامه، فناوري اطلاعات و ارتباطات را در كليه فرايندها جهت تحقق عدالت آموزشي و تسهيل فرايندهاي موجود و ارائه برنامه‌هاي آموزشي و دروس دوره‌هاي تحصيلي به صورت الكترونيكي به كار گيرد. وزارت آموزش و پرورش نيز موظف است تا پايان برنامه، آموزش از راه دور و رسانه‌اي را به منظور تضمين دسترسي به فرصت‌هاي عادلانه آموزشي تحقق ببخشد.

سند چشم انداز20 ساله

دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح جنوب غربی آسیابا تاکید بر جنبش نرم‌افزاری و تولید علم نیازمند توسعه همه جانبه علمی در تولید و تجاری سازی دانش است.

آموزش الكترونيكي و توسعه آن به عنوان ابزاری قدرتمند در عملیاتی کردن این هدف می‌تواند نقش مهمی در دستیابی به هدف فوق داشته باشد.

مراحل گام به گام هوشمند سازی مدارس‏

هوشمند سازی مدرسه بايد طی مراحل و فازهای تکاملی صورت گيرد . با توجه به ويژگی ها و شرايط هر مدرسه و وضعيت موجود آن ‏ممکن است مراحل مختلفی برای هوشمند نمودن آن دنبال شود . ليکن به صورت کلی می توان فاز هايی را برای هوشمند سازی مدارس ‏تعيين نمود. اين فاز ها به صورت کلی در هر مدرسه ای که در نظر دارد فرايند هوشمندسازی را طی نمايد لازم الاجرا است. بر اين اساس ‏مراحل پياده سازی مدرسه هوشمند عبارت است از:‏

 برنامه ريزی و هدف گذاری

سنجش وضعيت موجود.‏
هدف گذاری.‏
تعيين اقدامات.‏


 تجهيز و آماده سازی مدرسه

‏آماده سازی سايت رايانه ای مدرسه.‏‎
برآورد،خريد و نصب تجهيزات و سخت افزار.‏
آماده سازی کلاس ها.‏
راه اندازی پورتال مدرسه.‏

آموزش و تجهيز نيروی انسانی

به کارگيری تکنسين فنی.‏
آموزش معلمان.‏
آموزش دانش آموزان.‏
آموزش و فرهنگ سازی اوليا.

آماده سازی محتوا

‏بررسی،ارزيابی و به کار گيری محتوای موجود.‏
توليد محتوا.‏

برگزاری کلاس های آموزشی مبتنی بر محتوای چند رسانه ای

برنامه ريزی و برگزاری کلاس های مبتنی بر محتوای چند رسانه ای.‏
برگزاری آموزش های الکترونيکی از طريق سيستم مديريت يادگيری.‏
برگزاری آزمون های الکترونيکی.

 ارزيابی و سنجش

‏ارزيابی ميزان دستيابی به اهداف.‏
بازنگری برنامه.‏
 
 راهبردهای توسعه مدارس هوشمند

‏در تدوين راهبردها سعی می شود تا با شناسايی نقاط قوت و ضعف‏‎ ‎مدرسه هوشمند و تعيين فرصت ها و تهديد های موجود در زمينه ‏بهره گيری از فناوری اطلاعات، راهبرد ها به گونه ای تبيين شوند تا حداکثر استفاده از نقاط قوت فرصت ها صورت گرفته، نقاط ضعف برطرف ‏شده و برای رويارويی با تهديدها چاره انديشی شود . راهبردهای توسعه مدارس هوشمند در آموزش و پرورش عبارت اند از‏:


مستند سازی و به اشتراک گذاشتن تجربيات مدارس هوشمند برای ساير مدارس منتخب.‏



‎ ‎تصويب دستورالعمل های تسهيل کننده هوشمند سازی مدارس در حدود اختيارات اداره کل آموزش و پرورش در راستای رفع ضوابط محدود ‏کننده موجود.
‏ ‎فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به اوليای دانش آموزان در خصوص ويژگی ها و مزايای مدارس هوشمند.‏
‎ ‎ايجاد ساختار مديريتی و اجرايی مدارس هوشمند در اداره کل آموزش و پرورش شهرستان.‏
‎ ‎فرهنگ سازی و آگاه سازی مديران اداره کل آموزش و پرورش در رده های مختلف نسبت به الزامات مدرسه هوشمند.‏

‎ ‎هماهنگی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تجهيز مدارس به اينترنت پرسرعت.‏


‎ ‎آموزش و ارتقای مهارت های معلمان و دانش آموزان.‏
‎تصويب ساز و کار مشخص برای جلب مشارکت های مالی و معنوی اوليای دانش آموزان در هوشمند سازی مدارس.‏بهره گيری از قابليت های وب 2 برای توسعه محتوای آموزشی.‎جلب حمايت های مالی سازمان های مرتبط ملی و بين المللی در هوشمند سازی مدارس.‏‎برنامه ريزی استفاده از تجهيزات شخصی دانش آموزان در منزل با توجه به محدوديت های دسترسی به تجهيزات در مدارس.‏‎تجهيز مدارس به حداقل امکانات مورد نياز برای هوشمند سازی.‏‎‎در نظر گرفتن مکانيزم های انگيزشی برای تشويق معلمان و دانش آموزان فعال و خلاق در فرايند هوشمند سازی.‎تعامل گسترده با توليد کنندگان نرم افزار ها و محتوای اموزشی برای برآوردن نيازهای مدارس هوشمند.‏

تجهیز مدارس واقدامات مدیران در راستای هوشمند سازی مدارس

برای این مهم مدرسه باید به جهت سخت افزاری و نرم افزاری مجهز گردد. چیزی که مدیران برخی از مدارس برداشت نادرستی از آن دارند( وجود وایت برد هوشمند درکلاس به جای راه اندازی یک مدرسه هوشمند )

- قبل از هر اقدام مدیران مدارس باید شناخت درستی از این فرایند به دست آورند . توصیه ما این است که مدیران از مدارسی که این طرح را اجرا می کنند بازدید نمایند( تعطیلات بهترین فرصت است ) یا با مشاوران با تجربه، مشورت کنند.

زمانی وجود یک مشاور در مدرسه بسیار ضروری به نظر می رسید ، این روزها می طلبد در هر مدرسه یک معلم مسلط  به رایانه و شبکه وجود داشته باشد. بنابراین یکی  از برنامه آموزش و پرورش در آینده باید جذب متخصصان it  در مدارس باشد یعنی شعارمان باشد هر مدرسه یک متخصص it . به امید آن که در افق 1404 شاهد این رویداد ویژه باشیم که تحولی در سبک آموزش در مدارس خواهد بود.

 

اما همکاران عزیز مسئول، عنایت داشته باشید که :

-  قبل از پیاده سازی هر مرحله و خرید ابزار هوشمندسازی باید عنایت داشته باشید که معلمان علاقمند و آشنا و ماهر در این زمینه شرط اصلی استفاده از این وسایل خواهد بود که این مهم ، نیازمند آموزش های مستمر همکاران است .

-  قبل از خرید از شرکت های مختلف ،استعلام  قیمتها ، ضمانت ها و پشتیبانی و نوع آن ، گارانتی، نوع محصول ، مدل و مارک دستگاهها و ... اطلاع کامل بدست آورید .

-  تعریف یک نقشه راه برای مدرسه الزامی است.

- آشنایی دانش آموزان با مقدمات آی تی ضروری است.